Đăng báo Diễn Đàn (Paris) ngày 9-11-06

 

 

Thư từ Mỹ

Một cuộc bầu cử làm đảng Dân Chủ hài ḷng!

 

Trần Hữu Dũng

 

   

8 tháng 11, 2006                   

Bạn quư,

 

Chắc bạn đă biết là hôm qua (7/11) ở Mỹ đă có một cuộc bỏ phiếu để bầu lại ṭan thể hạ viện và một phần ba thượng viện (và nhiều chức vụ địa phương khác) của nước này.  Dù những cuộc bỏ phiếu giữa nhiệm kỳ (không gồm chức tổng thống) như thế này thường được xem là kém quan trọng, song bầu cử năm nay thu hút sự chú ư đặc biệt của dân Mỹ v́ nó gần như một cuộc trưng cầu dân ư đối với chính quyền Bush mà “thành tích” th́ ai cũng biết quá rơ rồi!

 

Đúng là khách quan mà nói (theo hầu hết các cuộc thăm ḍ dư luận), th́ đảng Cộng Ḥa phải đại bại kỳ này (ngay đến hai tay tổ tân bảo thủ là Kenneth Adelman và Richard Perle cũng “bỏ” Bush) nhưng giới quan sát vẫn “gườm” đảng Cộng Ḥa:  Đảng này nhiều tiền, có tổ chức huy động cử tri (của họ) đi bầu tinh vi hơn đảng Dân Chủ, và nhất là trong 6 năm qua, họ đă rất thành công trong việc mủ mỉ vẽ lại ranh giới các đơn vị bầu cử theo lối có lợi cho họ.  Thêm vào đó, thiên hạ vẫn ngán ông “phù thủy” Karl Rove (“bộ óc của Bush”) quỷ quyệt không lường, thủ đọan đầy ḿnh, lại không ngại chơi xấu.  Thế nên, dù hi vọng tràn trề, đảng Dân Chủ vẫn thấp thỏm.  Vài tuần trước họ lại bị xây xẩm v́ một câu nói hớ của (nguyên ứng cử viên tổng thống) John Kerry (khuyên sinh viên “cố gắng học hành, không th́ bị “kẹt” ở Iraq”, theo Kerry giải thích th́ ông muốn nói “không học hành như Bush th́ sẽ có quyết định làm Mỹ bị kẹt ở Iraq”, song nghe qua th́ như Kerry cho là lính Mỹ ở Iraq là người thiếu học).  Rồi từ khoảng cách có đến 18% (trong vài cuộc thăm ḍ) giữa hai đảng non tháng trước, bổng nhiên đảng Cộng Ḥa vọt lên, chỉ c̣n độ 6%  gần ngày bỏ phiếu, khiến những người ủng hộ đảng Dân Chủ (hoặc “ghét Bush”, nói chung) phải “đứng tim”.

 

Rồi th́ ngày bầu cử cũng đă đến.  Ở chỗ tôi, trời mưa nhưng thiên hạ đi bỏ phiếu khá đông.  Năm nay hầu hết pḥng phiếu đổi sang dùng máy điện tử, nhiều người (kể cả tôi!) hơi lọng cọng, song tương đối suôn sẻ (so với những kỳ trước).

 

Kết quả? Đảng Dân Chủ cần 15 ghế ở Hạ Viện để có đa số ỏ viện này, và họ đă được khỏang 28 ghế (có thể xê xích chút ít khi bạn đọc thư này), như thế là hơn số cần thiết, song không đến 40-50 mà những người hơi hoang tưởng đă hi vọng.  Đặc biệt đáng mừng là các dân biểu bị hoen ố (hối lộ, siết cổ (may là không chết) t́nh nhân, dụ dỗ thiếu nam làm chuyện tồi bại,...), hầu hết là đảng viên Cộng Ḥa, đều thất cử.

 

Về phía thượng viện th́ đảng Dân Chủ cần thêm sáu ghế để thành đa số.  Ngay sau khi pḥng phiếu đóng cửa th́ rơ ràng là ba ghế đă rơi vào tay họ, đó là ở Ohio, Pennsylvania, và Rhode Island.  Qua nửa đêm th́ có tin bà Claire McCaskill thắng thêm một ghế nữa cho đảng Dân Chủ từ bang Missouri.  Rồi sáng hôm sau th́ Montana (hơi ngạc nhiên v́ bang này đứng hạng thứ ba trong số ủng hộ Bush mănh liệt năm 2004) cũng vào tay Dân Chủ.  Chỉ bang Virginia vẫn chưa ngă ngũ, dù ứng cử viên Dân Chủ ở đây (ông Jim Webb, có vợ gốc Việt) đang dẫn đầu.  Vậy là thành phần của thượng viện vẫn chưa rơ.  Song dù có thắng ở Virginia th́ đảng Dân Chủ cũng chỉ hơn đàng Cộng  Ḥa một ghế (51-49), không phải là thoải mái cho lắm.

 

Theo các cuộc thăm ḍ cử tri sau khi bỏ phiếu th́ có đến 60% là chống chiến tranh Iraq, và đáng ngạc nhiên là hơn 40% cho biết t́nh trạng tham nhũng ở Washington D.C. trong mấy năm qua (mà hầu hết bị cáo là đảng viên Cộng ḥa) đă ảnh hưởng đến lá phiếu của họ.  Điều này làm nhiều người ngạc nhiên v́ trước đây không có cuộc thăm ḍ nào cho thấy ảnh hưởng của tham nhũng là lớn đến thế.  Trong vài ngày nữa chắc chắn sẽ có vô số phân tích chi tiết hơn về kết quả của cuộc bầu cử này, tôi sẽ viết thêm sau.

 

Hiện là quá sớm để biết đảng Dân Chủ sẽ (và có thể) làm ǵ khi họ là đa số (ít nhất là ở hạ viện) ở quốc hội.  Nên nhớ là trong hai năm tới th́ Bush vẫn c̣n là tổng thống, vẫn c̣n quyền phủ quyết, và với đa số không phải là khống chế, đảng Dân Chủ khó thông qua chính sách nào mới của họ.  Dù sao, một hạ viện trong tay đảng Dân Chủ chắc chắn sẽ “mời” các viên chức chính phủ Bush ra điều trần về các chính sách của chính phủ này từ trước đến nay, phanh phui nhiều việc mà Bush muốn giấu.  Có điều là không ít dân biểu và nghị sĩ Dân Chủ vừa đắc cử công khai ủng hộ một chính sách kinh tế “bảo hộ” hơn cho nước Mỹ.  Các đối tác thương mại của Mỹ (kể cả Việt Nam) có lẽ sẽ gặp nhiều khó khăn hơn trong quốc hội mới này.

 

Chuyện bên lề nhưng cũng nên biết: trong ngày bầu cử th́ Dick Cheney vác súng đi săn.  Không nghe nói có ai bị tai nạn ǵ.

 

Hẹn bạn thư sau,

 

Trần Hữu Dũng
(kí Tiểu Hằng Ngôn)

 

Dayton

8-11-2006

 

TB: Thư vừa viết xong th́ nghe tin hăng thông tấn AP và đài NBC đă trao Virginia cho Jim Webb. Bộ trưởng quốc pḥng Donald Rumsfeld cũng vừa từ chức, được thay thế bởi Robert Gates, cựu giám đốc CIA và là “người” của Bush cha. Sẽ viết nhiều trong thư tới.