|
ĐỜI SỐNG VĂN
NGHỆ
Nguồn:
Cánh én,
Nha Trang, phụ trương tháng 12-1988
PHỎNG VẤN NHÀ THƠ GIANG NAM
- Anh có thể nói
gì thêm về Nghị quyết của Ban Chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam tháng
9-1988 về tuần báo Văn nghệ,
với tư cách là người đã dự cuộc họp ấy? Trả lời
- Kết quả
bỏ phiếu 100% là có thật. Về phần cá nhân mình cũng như một số đồng
chí khác (trong đó có anh Nguyên Ngọc), tôi nghĩ đó là thái độ trung
thực, sòng phẳng, có trách nhiệm đối với một số sơ hở, thiếu sót của
báo Văn nghệ
(đặc biệt trong truyện ngắn Phẩm
tiết của anh Thiệp có động đến tình
cảm kính yêu của nhân dân ta đối với anh hùng dân tộc Quang Trung). Nếu có gì cần nói thêm, theo tôi có hai điểm
đáng lưu ý: 1 - Văn bản thông
qua miệng ở hội nghị so với văn bản in lên báo sau này có một chỗ
khác nhau. Văn bản thông qua là "... có những khuyết điểm lệch lạc,
trong đó có lệch lạc nghiêm trọng;
văn bản in có thêm vào một từ
những: "trong đó có những lệch lạc
nghiêm trọng". Cái gọi là
lệch lạc nghiêm trọng
theo tôi hiểu chỉ có một và liên quan đến truyện ngắn
Phẩm tiết
tôi nói trên. Còn việc dùng từ đã chính xác chưa, nội dung nghị
quyết đã đúng đắn chưa, ý đồ gì đằng sau nghị quyết đó... xin các
nhà văn, dư luận xã hội và thời gian phán xét. 2 - Bản tin chi
tiết đăng trên các báo Nhân dân,
Văn nghệ theo tôi
chưa thật khách quan
và
nghiêng về phía kết án báo Văn nghệ
(ví dụ: Các ý kiến phê phán Đại hội III Hội Nhà văn chưa thật sự dân
chủ nhất là trong việc bầu cử Ban Chấp hành và Ban Thư ký, đề nghị
đánh giá lại trên quan điểm đổi mới những sự kiện văn học năm 1979
cho thỏa đáng... không được đưa vào; một số ý kiến cá nhân hết sức
gay gắt đối với báo Văn nghệ
chưa được thảo luận và chưa phải được nhiều người đồng tình lại được
đưa vào trong lúc những ý kiến hoan nghênh báo
Văn nghệ
chỉ được dẫn ra một cách sơ sài, thiếu sức thuyết phục.
- Hình như sau cuộc họp Ban Chấp hành, anh
có gặp riêng anh Nguyễn Đình Thi để trao đổi về vấn đề báo
Văn nghệ? Trả lời
- Vâng,
tôi có một cuộc nói chuyện thẳng thắn, cởi mở với anh Thi về một số
vấn đề của Hội Nhà văn và báo Văn
nghệ. Tôi xin chỉ nói lại hai điểm: - Anh Thi khẳng định một lần nữa là nhận xét
của một đồng chí Phó tổng thư ký đối với tôi liên quan đến hoạt động
của Ban liên lạc Hội Nhà văn ở Nam Trung Bộ (xin cho phép tôi không
tiết lộ nội dung ở đây) chỉ là nhận xét cá nhân, không phải của Ban
Thư ký. Anh còn nói thêm: đồng chí ấy mới về công tác ở Hội Nhà văn
từ sau Đại hội III (1983) nên chưa hiểu anh Giang Nam bằng chúng tôi
đã từng công tác với anh từ sau 1975. Về báo
Văn nghệ,
anh Thi muốn thăm dò ý kiến của tôi về vấn đề tổ chức của báo
Văn nghệ
và đặc biệt là về anh Nguyên Ngọc. Tôi đã nói đại ý: Khi bỏ phiếu
giao cho Ban Thư ký "uốn nắn, chấn chỉnh báo
Văn nghệ
về nội dung và tổ chức", chúng tôi tin rằng các anh sẽ xứng đáng với
trách nhiệm được giao, sẽ trung thực và sáng suốt nhất là trong vấn
đề tổ chức. Ý kiến của tôi là: các anh nên lập một hội đồng cố vấn
để làm tham mưu cho Ban biên tập và anh Nguyên Ngọc. Còn về thành
phần Ban biên tập, nhất là Tổng biên tập, xin các anh giữ nguyên như
hiện nay cho đến Đại hội. Anh Nguyên Ngọc có một số khuyết điểm,
nhược điểm nhưng là một người có năng lực tổ chức và quyết tâm đổi
mới; từ lúc anh ấy làm Tổng biên tập, báo
Văn nghệ
thực sự đã tạo được uy tín và công chúng. Nếu các anh thay anh
Nguyên Ngọc, anh chị em nhà văn và dư luận cả nước sẽ không đồng
tình, họ sẽ cho Ban Thư ký là hẹp hòi, bè phái, trả thù (nhất là sau
Phẩm tiết).
Vì vậy, tôi tha thiết yêu cầu các anh tránh một việc làm có thể gây
xúc động nhân tâm trong lúc này, trước khi Đại hội họp. Riêng cá
nhân tôi, tôi tin ở bản lĩnh của Ban Thư ký không bao giờ tự hạ mình
đến mức "ăn miếng trả miếng" một cách tầm thường được. Cảm giác của tôi lúc đó là anh Thi có chú ý
lắng nghe và suy nghĩ. Sau đó khi có anh em hỏi, tôi tỏ vẻ rất lạc
quan về "số phận" anh Nguyên Ngọc. Có lẽ đó là do cái bệnh thật thà,
cả tin cố hữu của mình chăng? Qua những sự kiện vừa qua, nhất là
việc "thuyên chuyển" anh Nguyên Ngọc, tôi đã học được một bài học
cay đắng.
Nguồn: Cánh Én,
Nha Trang, phụ trương tháng 12-1988
28-8-22 |